Miras Sebebiyle İstihkak Davası Nedir?

Miras Sebebiyle İstihkak Davası Nedir?

Miras, sebebi ile istihkak davası miras hukukuna ait bağımsız bir dava hakkını ifade etmektedir.  Bu dava bir eda davasıdır. Miras sebebi ile istihkak davası, üstün hak sahibi mirasçının, mirasa ilişkin haklarının tesisini sağlamak maksadı ile terekenin tamamı veya bir kısmını elinde bulunduranlara karşı açtığı bir eda davasını ifade etmektedir.

Miras Sebebiyle İstihkak Davasında Taraflar Kimlerdir?

Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca bu davayı yalnızca yasal ve atanmış mirasçılar açabilir.  Yasal mirasçılar, miras bırakanın kan hısımlarını ifade etmektedir. Atanmış mirasçı ise tereke üzerinden kendisine belirli bir mal veya hak bırakılan bir vasiyet alacaklısını ifade etmektedir. (Detaylı bilgi için Miras Nasıl Paylaşılır konulu makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.)

Yasal Mirasçılar Kimlerdir?

Yasal mirasçıların belirlenmesi noktasında Türk Hukuk sisteminde ‘zümre usulü’ benimsenmiştir. Bu usulde esasen bir zümrenin mirasçılığı diğer zümrenin miras almasına engel olmaktadır. (Detaylı bilgi için Miras Nasıl Paylaşılır konulu makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.) Yasal mirasçılar sırası ile;

1. Ölenin eşi, çocukları ve torunlarıdır.
2. Ölenin ana ve babası ve bunların çocuklarıdır.(ana,baba,kardeşler,yeğenler..)
3. Ölenin büyük anne ve büyük babası ve bunların çocuklarıdır. (hala,teyze,dayı,amca..)

Atanmış Mirasçılar Kimlerdir?

Atanmış mirasçılar, yasal mirasçılardan farklı olarak kanun gereği ve dolayısı ile kendiliklerinden değil miras bırakan tarafından yapılan bir vasiyetname veya miras sözleşmesi ile kendilerine tereke üzerinde belirli bir mal, hak veya alacak bırakılanlardır.

Miras Sebebiyle İstihkak Davası  Ne Zamana Kadar Açılabilir? (Zamanaşımı Süresi)

Miras sebebi ile istihkak davalarında zaman aşımı süreleri oldukça uzundur. Türk Medeni Kanunu 639. maddesi hükmü uyarınca miras sebebi ile açılacak istihkak davalarında zaman aşımı süresi kural olarak dava olunan veya dava olunanların yani davalının iyi niyetli kişi olarak ifade edilip edilemeyeceğine göre değişmektedir. Buna göre; tereke konusu malları veya bir kısmını elinde bulunduran ve kendisine dava açılan kişi iyi niyetli ise;

• Davacı, mirasçılık bakımından üstün hakkını ve dava olunan kişinin tereke konusu mallara zilyetliğini yani söz konusu malları elinde bulundurduğunu öğrendiği günden itibaren 1 yıl içerisinde miras sebebi ile istihkak davasını açmalıdır. Davacı, miras hakkını veya terekeyi elinde bulunduran kişiyi öğrenmemiş olsa dahi, mirasın ve vasiyetnamenin açılmasından itibaren 10 yıl geçmekle miras sebebi ile istihkak davasını açma hakkı zaman aşımına uğrar.
• Davanın kendisine yöneltileceği kişi yani davalı şayet kötü niyetli ise, örneğin tereke konusu malları mirasçıyı zarara uğratmak amacı ile bilerek elinde bulunduruyorsa işbu halde açılacak miras sebebi ile istihkak davası, mirasın veya vasiyetnamenin açılmasından itibaren 20 yıl geçmekle zaman aşımına uğrayacaktır.

Miras Sebebiyle İstihkak Davasında Koruma Önlemleri Nelerdir?

Miras sebebi ile istihkak davası önemli hak ve menfaatlere ilişkin bir davadır. Davacı davayı kazanır ise, tereke mallarının tamamı veya bir kısmı kendisine verilecektir. Davacı bu hakkını önceden teminat altına almak isteyebilir. Bu anlamda davacı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca öngörülen koruma önlemlerini mahkemeden talep etme hakkına sahiptir. Davanın açılmasını takiben mahkeme tarafından verilecek hüküm kesinleşene dek, davacı koruma önlemlerine hükmedilmesini talep edebilecektir. Dolayısı ile miras hakkı tehlikeye düşecek olan davacı yararına hükmedilecek olan koruma tedbirlerini hakim takdir eder ve gerekli önlemleri alır. Örneğin davacının lehine bir karar verilmesini muhtemel gören mahkeme, yani davacının mirasçılık konusunda iddialarını ciddi bulan mahkeme, davacı tarafından talep edilmesi halinde ve davacı lehine olmak üzere terekeye konu mallar üzerinde teminat verilmesi veya durumun tapuya şerh verilmesi yönünde hüküm tesis edebilir.

Miras Sebebiyle İstihkak Davası  Nerede Açılır?

Miras sebebi ile istihkak davası bakımından görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkemenin tespiti; tereke malları başka bir yerde bulunsalar dahi, miras sebebi ile istihkak davası tek bir yerde yani miras bırakanın son ikametgah yeri mahkemesinde açılmalıdır. Yine hakim, mirasın resmen idaresine veya terekeye konu malların başkasına rehin edilmesinin veya devredilmesinin önlenmesine, söz konusu mallardan bazılarının yediemine tevdine karar verebilir.

Miras Hukukunda doğan uyuşmazlıklarınızın çözümünde destek ve yasal haklarınız hakkında detaylı bilgi almak için Çelik Hukuk Bürosu ile iletişime geçmeniz tavsiye olunur.

HUKUKİ SÖZLÜK

Muris:  Miras bırakandır

Vasiyet alacaklısı: Miras bırakanın kendisine belirli bir mal veya hak bıraktığı kimsedir.

Yasal mirasçı:  Mirasa ölümle beraber kendiliğinden hak kazanan kanunda sayılı kişilerdendir.

Külli halefiyet prensib: Mirasın yasal mirasçılara herhangi bir talebe gerek olmaksızın hak ve borçlarla beraber küllen geçişini ifade etmektedir Türk ve İsviçre Hukuk sistemlerinde külli geçiş sistemi benimsenmiştir.

Tereke: Mirası ifade eder.